Hiperrealistyczna miniatura lalkowa
Białostocki Teatr Lalek
Dla młodej publiczności i dorosłych
15+, 40 min
-
Transport. Connecting Flights przenosi nas na lotnisko – miejsce przecięcia kultur i dróg, które ujawnia się jako mikrokosmos zglobalizowanego świata. Przestrzeń otwartości, spotkań i równych szans, gdzie splatają się losy ludzkie, kultury, kolory, rasy, języki i tradycje, staje się potężną metaforą współczesnego społeczeństwa. Z początku jawi się jako symbol wolności i równości, lecz z czasem odsłania także swoje mniej widoczne, mroczniejsze warstwy.
-
AUTORZY: Tin Grabnar i Ajda Rooss
KONCEPCJA I REŻYSERIA: Tin Grabnar
DRAMATURGIA: Ajda Rooss
SCENOGRAFIA: Sara Slivnik
KOSTIUMY: Tina Bonča
MUZYKA I DŹWIĘK: Mateja Starič
REŻYSER ŚWIATEŁ: Gregor KuharOBSADA: Łucja Grzeszczyk – Żukowska, Krzysztof Bitdorf
ŚWIATŁO: Michał Michalczuk
DŹWIĘK: Sebastian Truszkowski
INSPICJENT: Adam Popławski, Leszek Augustynowicz
PROJEKTANT MODELI 3D: Aleksander Andželović
PROJEKTANT SYSTEMU OŚWIETLENIOWEGO: Matej Lazar
ASYSTENCI SCENOGRAFA: Katarina Planinc and Laura Krajnc
PRACOWNIA PLASTYCZNA:
Polska: Agnieszka Łuszczewska Bogusława Borowik Inna Denysova Krzysztof Stanik Marta Lewkowska Michał Wyszkowski Monika Anna Wojniak;
Słowenia: Laura Krajnc, Olga Milić, Katarina Planinc, Lorena Bukovec
TECHNIKA: Patryk Krzywosz, Maciej Małyszko, Maciej Matys
ZGROMADZENIE, ROZWINIĘCIE I PRZYGOTOWANIE MATERIAŁÓW DO SCENARIUSZY PROJEKTU TRANSPORT: Tjaša Bertoncelj, Ana Duša, Tin Grabnar, Urša Majcen i Ajda Rooss
PROJEKT
Projekt Transport to omnibus sześciu unikalnych spektakli teatralnych uznanych europejskich teatrów ze Słowenii, Polski, Czech, Litwy i Estonii. Hiperrealistyczne inscenizacje badają transport jako jeden z kluczowych filarów globalizacji, ujawniając jego powiązania z kwestiami społecznymi, ekonomicznymi i ekologicznymi współczesnego świata.
O projekcie opowiada reżyser Tin Grabnar
O projekcie opowiada dramaturżka Ajda Rooss
Transport to nie tylko teatralne doświadczenie – to wezwanie do przemiany. Skłania do refleksji nad naszym wpływem na świat, przekraczaniem utartych wzorców konsumpcyjnych i przyjęciem zrównoważonego stylu życia.
Dzięki kompleksowemu podejściu do zrównoważonego rozwoju, obejmującemu redukcję śladu ekologicznego na wszystkich etapach produkcji, projekt wychodzi poza ramy sztuki, stając się istotnym uczestnikiem szerszego kontekstu społecznego.
… Teatr od zawsze był laboratorium zmian społecznych – polem, gdzie otwiera się przestrzeń do refleksji, zadaje kluczowe pytania i szuka odpowiedzi. Dzięki swojej sile narracji nie tylko odzwierciedla rzeczywistość, ale ją również przekształca, pobudza dialog i oferuje nowe perspektywy ...
CLAIM YOUR BAGGAGE.
ALL OF IT.
Ruch lotniczy w ciągu ostatnich 30 lat wzrósł prawie o 300%.
W każdej sekundzie w powietrzu znajduje się ponad 10 000 samolotów, czyli 1 milion pasażerów.
Transport lotniczy odpowiada za 2-3% światowej emisji CO₂.
CONNECTING
FLIGHTS
Transport. Connecting Flights koncentruje się na poruszającej historii rodziny uchodźców, zmuszonej do opuszczenia swojego domu i szukania bezpieczeństwa w nieznanym. Lotnisko ukazuje zarówno jako przestrzeń nadziei, jak i beznadziejności.
Miejsce przyjazdów i odlotów, marzeń i oczekiwań, w nieustannym zgiełku staje się sceną niewidzialnych granic, które stają się boleśnie namacalne – poprzez uprzedzenia, obojętność i niedoskonałości systemu. Spektakl ujawnia ciężar tych ograniczeń i ich nieusuwalny ślad w losach jednostek.
Transport. Connecting Flights otwiera przestrzeń do refleksji i dialogu na temat człowieczeństwa, integracji uchodźców, europejskiej polityki migracyjnej oraz napięć ksenofobicznych w społeczeństwie.
Czy globalizacja rzeczywiście
znosi granice i uprzedzenia, czy jedynie
umiejętnie ukrywa je pod zasłoną
politycznej poprawności?
Grzegorz Stefaniak, prezes stowarzyszenia 9dwunastych
“Zmiany klimatu zmuszają ludzi do poszukiwania nowego domu, a w przyszłości te procesy będą się nasilać. Jest to też jeden z powodów, dla których nie możemy zamykać się na temat migracji. Ziemia się ociepla, żyzne gleby znikają – to rzeczywistość. Europa współodpowiada za globalne ocieplenie, którego skutkami są katastrofy klimatyczne i migracje. Migracji nie należy postrzegać jako zagrożenia, lecz jako konsekwencję, za którą ponosimy wspólną odpowiedzialność!”
Polskie migracje
od końca XIX wieku do dziś
Historia Polski świadczy o przenikaniu się różnych narodów, wierzeń i tradycji, które przez wieki kształtowały jej kulturową i społeczną tkankę. Ta mozaika różnorodności, łącząca akceptację i odrzucenie, stawia przed nami istotne pytania także dziś – jak postrzegamy innych i jak migracje zmieniają społeczeństwa?
Prof. dr hab. Wojciech Śleszyński — dyrektor Muzeum Pamięci Sybiru
“Rzeczpospolita to kraj, gdzie mieliśmy do czynienia z wpływami różnych kultur. I to wpływało na charakter państwa, wpływało na tworzenie się lokalnych stosunków, lokalnej kultury. Kontakt z innymi kulturami mógł sprzyjać tolerancji, ale czasem prowadzić również do konfliktów.”
Prof. dr hab. Małgorzata Kowalska — filozofka i specjalistka w zakresie analizy współczesnego społeczeństwa, liberalizmu, demokracji, Europy.
Szeptem Druku
Krzykiem Opowieści
300 obrazów, 300 historii
Innowacyjna technologia projektu Transport, oparta na druku 3D, wykracza poza granice tradycyjnego teatru lalek i tworzy oszałamiającą oprawę wizualną.
300 unikatowych figurek - każda o własnym kształcie, teksturze, kolorze i charakterze, oddaje różnorodność ludzkości.
Precyzyjne malowanie i obróbka powierzchni podkreślają detale i charakter każdej jednostki. Ich mimika, postawa i drobne elementy tkają bogaty gobelin ludzkich historii.
Więcej niż kolor skóry...
Europejska karnacja → 50% biały, 30% różowy, 15% jasnobrązowy, 5% niebieski (dla chłodnego odcienia) lub pomarańczowy (dla ciepłego odcienia).
Azjatycka karnacja → 60% żółto-ochrowy, 25% jasnoczerwony, 10% brązowy, 5% biały.
Afrykańska karnacja → 50% ciemnobrązowy, 20% czarny, 20% czerwono-ochrowy, 10% niebieski (dla chłodniejszego odcienia).
Gra barw i wzorów
Protagoniści w żywych, nasyconych tonach (czerwony, pomarańczowy, fioletowy) wyróżniają się z tła.
Statyści w chłodnych, stonowanych odcieniach (niebieski, zielony) tworzą harmonijną całość ze scenografią.
Kontrasty kolorystyczne podkreślają role i tworzą wizualną hierarchię na scenie.
Iluzja realności
Każda tekstura, każdy odcień, każdy detal jest starannie przemyślany, aby stworzyć iluzję rzeczywistości. Dla osiągnięcia autentycznego wyglądu kluczowe jest eksperymentowanie z kolorami i lakierami.
Lakier matowy podkreśla naturalne tekstury materiałów i tworzy realistyczny wygląd.
Lakier błyszczący selektywnie podkreśla detale i tworzy kontrast.
Kombinacja obu technik ożywia figurki i nadaje im głębię.
DRUK 3D: NOWY WYMIAR LALKARSTWA
Aleksander Andželović– projektant modeli 3D i figurek
IS OUR CONSCIENCE ON
FLIGHT MODE?
CREATORS
Tin Grabnar pracuje na styku praktyk performatywnych i teatralnych, szczególnie jako uznany badacz i eksplorator współczesnego teatru lalkowego. W 2015 roku ukończył Akademię Teatru, Radia, Filmu i Telewizji w Lublanie pod opieką mentorską Sebastijana Horvata. Rozwijał swoją wiedzę, współpracując ze znanymi reżyserami, takimi jak Tomi Janežič, Tomaž Pandur i Jernej Lorenci, co dało mu szeroki wgląd w różne praktyki teatralne i strategie performatywne. Jego twórczość umiejętnie łączy elementy tańca, improwizacji, współczesnego teatru lalek, iluzji, performance'u i sztuk wizualnych. Jego spektakle Somewhere Else i Still Life, wyprodukowane przez Ljubljanski Lutkowy Teatr, przyniosły mu liczne krajowe i międzynarodowe nagrody. Jego twórczość koncentruje się na wizualnie mocnych i treściowo głębokich przedstawieniach, które badają kluczowe kwestie emocjonalne, etyczne i filozoficzne, podkreślając zrównoważony styl życia jako centralny temat zarówno w kontekście treści, jak i produkcji.
Ajda Rooss ukończyła dramaturgię na Akademii Teatru, Radia, Filmu i Telewizji (AGRFT) w Lublanie w 2002 roku. W latach 2012–2022, jako dyrektorka artystyczna Ljubljańskiego Teatru Lalek (LGL) i Międzynarodowego Biennale Współczesnej Sztuki Lalkarskiej LUTKE, znacząco wpłynęła na rozwój i międzynarodowe uznanie współczesnej słoweńskiej sztuki lalkarskiej. Jest współzałożycielką Muzeum Lalkarstwa na Zamku w Lublanie (2015). Od 2022 roku pracuje jako niezależna artystka. W 2024 roku została wybrana na kuratorkę konkursowego programu 60. edycji Festiwalu Teatralnego w Mariborze (czerwiec 2025, Maribor) i na początku 2025 roku objęła funkcję prezeski słoweńskiego oddziału UNIMA. Jej praca w Transport wyróżnia się przemyślaną syntezą strategii dramaturgicznych i innowacyjnych podejść performatywnych. Rozumie teatr lalek jako uniwersalny język, który poprzez symbolikę, abstrakcję i skojarzenia subtelnie przekształca złożone tematy społeczne i egzystencjalne, tworząc silne i emocjonalne doświadczenie teatralne.
Mateja Starič to słoweńska kompozytorka i projektantka dźwięku pracująca w teatrze, filmie, animacji i multimediach. Skomponowała muzykę do wielu filmów animowanych, dokumentalnych i fabularnych, słuchowisk radiowych oraz projektów multimedialnych. Jej praca nad filmem The Box słoweńskiego twórcy Dušana Kastelica zdobyła liczne międzynarodowe nagrody, w tym na British Animation Film Festival w Londynie, Lanterna Mágica w Brazylii oraz Peer Raben Music Award na SoundTrack_Cologne – sympozjum muzyki filmowej w Kolonii. Okazjonalnie prowadzi wykłady i warsztaty na Akademii Sztuk Pięknych i Wzornictwa w Lublanie oraz na Wydziale Sztuki Uniwersytetu w Nowej Goricy. W projekcie Transport tworzy dźwięk, który poza funkcją wsparcia atmosferą, pełni także rolę animatora, wykorzystując swoją sugestywną moc do łączenia stosunkowo statycznych elementów wizualnych w narracyjną i emocjonalną całość. Dźwięk w spektaklu pozwala widzowi interpretować wizualne kompozycje jako część spójnego, płynnego przekazu narracyjnego.
Sara Slivnik jest dziś jedną z czołowych słoweńskich scenografek. Po studiach w San Sebastián i odbyciu stażu w Helsinkach ukończyła architekturę na Wydziale Architektury Uniwersytetu w Lublanie. W latach 2016–2019 pracowała jako producentka techniczna w Słoweńskim Teatrze Narodowym Drama Lublana, jednocześnie prowadząc zajęcia na Wydziale Architektury Uniwersytetu w Lublanie. Współpracowała z uznanymi słoweńskimi i zagranicznymi scenografami, takimi jak Meta Hočevar, Branko Hojnik, Raimund Orfeo Voigt, Dragos Buhagiar i Sven Jonke (Numen/For Use). W 2019 roku wzięła udział w międzynarodowym programie letnim w Watermill Center, pod patronatem amerykańskiego reżysera Roberta Wilsona. Jako scenografka współpracuje z czołowymi słoweńskimi teatrami. Od 2023 roku pracuje jako asystentka w zakresie scenografii na Akademii Teatru, Radia, Filmu i Telewizji. W projekcie Transport, łącząc elementy filmowe i teatralne, tworzy zaskakująco przekonujące hiperrealistyczne mikrokosmosy, które dzięki swojej drobiazgowej szczegółowości całkowicie pochłaniają widza, wciągając go w iluzję rzeczywistości.
Tina Bonča posiada tytuł magistra projektowania kostiumów uzyskany na Akademii Teatru, Radia, Filmu i Telewizji. Pracowała przy wielu produkcjach teatralnych, jednak to jej kostiumy filmowe są bardziej rozpoznawalne. Tworzyła kostiumy do licznych filmów krótko- i pełnometrażowych, w tym Koszykarz na waleta i Koszykarz na waleta 2 (Gustav Film), Górnik i Wytrwałość (Nucleus Film), Cztery rzeczy, które chciałem zrobić z tobą (RTV Slovenia) oraz Mój ostatni rok jako przegrany (Vertigo Production). Projekt Transport to synergia elementów filmowego i teatralnego projektowania kostiumów. Postaci zamieszkują hiperrealistyczne filmowe światy, które publiczność ogląda z teatralnych foteli. Ta hybrydowa przestrzeń, w której splatają się obie formy ekspresji, obejmuje nie tylko liczne figurki (do 150 w jednym spektaklu), ale także kostiumy aktorów i animatorów, których obecność dodatkowo kształtuje estetykę oraz narracyjną dynamikę przedstawienia.
Gregor Kuhar jest absolwentem filozofii, który dołączył do Ljubljańskiego Teatru Lalek w 2019 roku jako projektant oświetlenia. Spektakle, nad którymi pracował, są regularnie prezentowane na prestiżowych festiwalach lalkarskich w całej Europie. Najczęściej współpracuje z reżyserami współczesnych przedstawień lalkowych, w których światło staje się niezależnym bytem lub równorzędnym partnerem w akcji scenicznej. W spektaklach dla dzieci nieustannie bada specyficzne relacje świetlne i ich wpływ na najmłodszych widzów, natomiast w spektaklach dla dorosłych innowacyjnie tworzy wielowarstwowe doświadczenia świetlne, często integrując je z nowymi mediami i technologiami. W projekcie Transport współpracował z Matejem Lazarem, twórcą kodu dla bezprzewodowego systemu oświetlenia, aby stworzyć innowacyjny krajobraz świetlny, umożliwiający zdalne sterowanie przy użyciu najnowocześniejszych technologii. Dzięki temu osiągnął przekonującą iluzję realistycznej obecności w hiperrealistycznych miniaturowych scenografiach, wzbogacając intensywność teatralnego doświadczenia za pomocą potężnych efektów świetlnych.
Aleksander Andželović ukończył rzeźbę na Akademii Sztuk Pięknych i Wzornictwa (ALUO) w Lublanie w 2011 roku. Od 2021 roku pracuje jako technolog lalkowy w Teatrze Lalek w Mariborze. Jest uznanym ekspertem w zakresie projektowania wspomaganego komputerowo i druku 3D, a szczególnie angażuje się w rozwój technologii druku 3D z gliny, do czego samodzielnie skonstruował drukarkę. Jego praca została wyróżniona wieloma nagrodami i wyróżnieniami. W spektaklu Transport Aleksander Andželović wyniósł swoje mistrzostwo w projektowaniu i druku 3D na nowy poziom. Wykorzystując specjalistyczne oprogramowanie, precyzyjnie modeluje obiekty 3D, modele i figurki, a na potrzeby tego spektaklu opracował również specjalną technikę ich tworzenia i obróbki. Dzięki tej innowacyjnej metodzie uzyskał niezwykłe efekty wizualne, takie jak skomplikowane tekstury, subtelne przejścia między materiałami oraz wysoki poziom detalu, co znacząco przyczynia się do hiperrealistycznego wyglądu miniatur.
